Τι είναι το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS);
Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS ή ΣΠΩ) είναι μία από τις πιο συχνές ενδοκρινικές διαταραχές στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Αν και η ακριβής αιτία του δεν είναι πλήρως κατανοητή, οι κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξή του είναι η αντίσταση στην ινσουλίνη και η υπερπαραγωγή ανδρογόνων. Στην πρώτη περίπτωση, τα κύτταρα δεν ανταποκρίνονται στην δράση της ινσουλίνης, με αποτέλεσμα να παράγεται περισσότερη από το πάγκρεας. Αυτό επηρεάζει την παραγωγή ανδρογόνων, ορμονών που σχετίζονται με την ανάπτυξη χαρακτηριστικών όπως η υπερβολική τριχοφυΐα και η ακμή. Έτσι, η ανισορροπία ορμονών επηρεάζει τη λειτουργία των ωοθηκών, προκαλώντας δυσλειτουργία στην ανάπτυξή των ωαρίων και εμποδίζοντας την ωρίμανση τους .
Τι συμπτώματα εμφανίζει μία γυναίκα με το ΣΠΩ ?
Τα συμπτώματα του PCOS ποικίλουν ανάλογα με την κάθε γυναίκα, αλλά στα πιο κοινά συγκαταλέγονται:
- Ακανόνιστοι κύκλοι ή απουσία περιόδου: Οι κύκλοι συνήθως είναι λιγότερο από 9 το χρόνο ή απουσιάζουν εντελώς.
- Υπερβολική τριχοφυΐα : Aνάπτυξη τριχών σε περιοχές όπως το πρόσωπο, το στήθος και η πλάτη λόγω υπερπαραγωγής ανδρογόνων.
- Ακμή: Aυξημένες ποσότητες ανδρογόνων μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση της παραγωγής σμήγματος, το οποίο προκαλεί ακμή (Διάβασε επίσης https://eatandthrive.gr/diatrofi-kai-akmi/).
- Τριχόπτωση και απώλεια μαλλιών: Μπορεί να παρατηρηθεί αραίωση των μαλλιών στην κορυφή του κεφαλιού.
- Αύξηση σωματικού βάρους : Εξαιτίας παραγόντων όπως της αντίστασης στην ινσουλίνη και των ορμονικών ανισορροπιών.
- Προβλήματα γονιμότητας: Η αντίσταση στην ινσουλίνη και η ανισορροπία των ορμονών μπορεί να οδηγήσουν σε δυσκολία σύλληψης.
Πως γίνεται η διάγνωση του Συνδρόμου;
Η διάγνωση του PCOS βασίζεται στα κριτήρια Rotterdam (2003), και συγκεκριμένα όταν πληρούνται τουλάχιστον δύο από τα παρακάτω κριτήρια:
- Ακανόνιστοι εμμηνορρυσιακοί κύκλοι ή αμηνόρροια: Αυτό περιλαμβάνει λιγότερες από 9 περιόδους το χρόνο ή την πλήρη απουσία εμμήνου ρύσεως.
- Κλινικά ή και βιοχημικά στοιχεία υπερπαραγωγής ανδρογόνων: Μπορεί να αποτυπωθεί μέσω εργαστηριακών εξετάσεων ή να εκδηλωθεί με αυξημένη τριχοφυΐα ή ακμή.
- Πολυκυστική μορφολογία ωοθηκών: Οι κύστες μπορούν να εντοπιστούν μέσω υπερηχογραφήματος και συνήθως έχουν διάμετρο μικρότερη από 10 χιλιοστά.
Πως η διατροφή επηρεάζει το PCOS?
Η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση του PCOS, κυρίως μέσω της ρύθμισης της αντίστασης στην ινσουλίνη. Η σωστή ρύθμιση της αντίστασης μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση των ορμονικών ανισορροπιών και στη βελτίωση της λειτουργίας των ωοθηκών.
Do’s and Dont’s
Προτίμησε :
- Υδατανθρακούχα τρόφιμα με Χαμηλό Γλυκαιμικό Δείκτη (GI)
Οι τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, όπως τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα όσπρια και τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, διασπώνται πιο σταδιακά στο σώμα, μειώνοντας απότομα την αύξηση του σακχάρου στο αίμα και μειώνοντας την αντίσταση στην ινσουλίνη. - Πρωτεΐνη και καλά Λιπαρά
Η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας πρωτεΐνης, όπως γαλακτοκομικών, αυγών και άπαχου κρέατος, βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και στην αντιμετώπιση της αντίστασης στην ινσουλίνη. Από την άλλη, τα καλά λιπαρά (από αβοκάντο, ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς και σπόρους) βοηθούν στη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και στη ρύθμιση της παραγωγής ορμονών. - Φυτικές Ίνες
Οι φυτικές ίνες, που βρίσκονται σε τρόφιμα όπως τα προιόντα ολικής, τα φρούτα, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι, βοηθούν στη σταθεροποίηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, βελτιώνοντας την αντίσταση στην ινσουλίνη.
Απέφυγε :
- Επεξεργασμένους Υδατάνθρακες και Ζάχαρη
Η κατανάλωση επεξεργασμένων υδατανθράκων (όπως λευκό ψωμί, γλυκά, αναψυκτικά) μπορεί να οδηγήσει σε απότομη αύξηση του σακχάρου και της ινσουλίνης στο αίμα. Αυτό μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση του σωματικού βάρους και στη δυσκολία ρύθμισης των ορμονών. - Ζωικά Λίπη και Επεξεργασμένα Τρόφιμα
Η υπερβολική κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών και επεξεργασμένων τροφίμων (π.χ. αρτοσκευάσματα, μπισκότα, πατατάκια κλπ) οδηγεί σε αύξηση της φλεγμονής στον οργανισμό. Η φλεγμονή αυτή μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη λειτουργία των ωοθηκών και να ενισχύσει τα συμπτώματα του ΣΠΩ.
Συμπληρώματα για την διαχείρισης του PCOS
Ορισμένα συμπληρώματα μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά στην καλύτερη διαχείριση του PCOS, με διαφορετικό τρόπο το καθένα. Πιο συγκεκριμένα :
- Ινοσιτόλη: Η ινοσιτόλη (και συγκεκριμένα η μυο-ινοσιτόλη) μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην βελτίωση της λειτουργίας των ωοθηκών, της αντίστασης στην ινσουλίνη και της γονιμότητας.
- Βιταμίνη D: Η βιταμίνη D μπορεί να βελτιώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη, μειώνοντας τα επίπεδα ανδρογόνων και βελτιώνοντας τη λειτουργία των ωοθηκών. Επιπλέον, ενισχύει τη γονιμότητα και μειώνει τη φλεγμονή, καθιστώντας την σημαντική για τη διαχείριση του PCOS.
- Κανέλα: Η κανέλα έχει αποδειχθεί ότι βοηθά στη βελτίωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και στην αντίσταση στην ινσουλίνη, καθώς και στη μείωση της φλεγμονής.
Συμπερασματικά…
Η σωστή διατροφή και η διαχείριση των συμπτωμάτων του PCOS είναι κρίσιμη για την καλύτερη ποιότητα ζωής των γυναικών που πλήττονται από το σύνδρομο. Η κατανάλωση θρεπτικών τροφών, η ισχυρή ρύθμιση της ινσουλίνης και η ενσωμάτωση συμπληρωμάτων όπως η ινοσιτόλη και η βιταμίνη D μπορεί να παίξουν καθοριστικό ρόλο στη μείωση των συμπτωμάτων και στην υποστήριξη της γονιμότητας. Έτσι, με την κατάλληλη προσέγγιση στη διατροφή και τον τρόπο ζωής, είναι εφικτό να μειωθούν οι συνέπειες του PCOS και να βελτιωθεί η συνολική υγεία.
Βιβλιογραφία
Arentz, S., Smith, C. A., Abbott, J., & Bensoussan, A. (2017). Nutritional supplements and herbal medicines for women with polycystic ovary syndrome; a systematic review and meta-analysis. BMC complementary and alternative medicine, 17(1), 500.
Escobar-Morreale, H. F. (2018). Polycystic ovary syndrome: definition, aetiology, diagnosis and treatment. Nature Reviews Endocrinology, 14(5), 270-284.
Zeng, X., Xie, Y. J., Liu, Y. T., Long, S. L., & Mo, Z. C. (2020). Polycystic ovarian syndrome: correlation between hyperandrogenism, insulin resistance and obesity. Clinica chimica acta, 502, 214-221.
