Η ακμή αποτελεί την πιο συχνά εμφανιζόμενη παθογένεια του δέρματος και μπορεί να γίνει πολύ ενοχλητική για αρκετά άτομα. Η θεραπεία της ακμής μπορεί σε πολλές περιπτώσεις να είναι δύσκολη και να χρειάζεται χρόνο, ενώ παράλληλα απαιτείται μία ολιστική προσέγγιση, η οποία περιλαμβάνει και μία καλή διατροφή. Ειδικότερα, φαίνεται ότι ορισμένα τρόφιμα και θρεπτικά συστατικά μπορούν να συμβάλλουν στην εμφάνιση και στην επιμονή της ακμής.
Σάκχαρα και ακμή: αυτά τα δύο δεν πάνε μαζί…
Η αυξημένη πρόσληψη σακχάρων είναι δεδομένο ότι μπορεί να επιδεινώσει την εμφάνιση της ακμής. Συγκεκριμένα, η υπερβολική κατανάλωση σακχάρων, δηλαδή η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης, γλυκών, λευκών προϊόντων δημητριακών (π.χ. λευκό ψωμί), οδηγεί σε αύξηση του σακχάρου στο αίμα, γεγονός που επιβαρύνει την εμφανιζόμενη ακμή.
Επομένως, στοχεύστε στην μείωση της κατανάλωση ζάχαρης και στην αλλαγή των λευκών προϊόντων δημητριακών με ολικής άλεσης προϊόντα δημητριακών, όπως το μαύρο ψωμί, τα μακαρόνια ολικής, το καστανό ρύζι κ.α. Παράλληλα αποφύγετε τη κατανάλωση των τροφίμων που περιέχουν μόνο υδατάνθρακες. Ιδανικά συνδυάστε τα με άλλα τρόφιμα που περιέχουν πρωτεΐνες ή λίπη, όπως τα φρούτα με ξηρούς καρπούς ή τη φρυγανιά με το τυρί. Τέλος αποφύγετε τη κατανάλωση χυμών φρούτων, ακόμη και αν είναι φυσικοί, διότι έχουν υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, λόγω της έλλειψης των φυτικών ινών, και έτσι οδηγούν στο ίδιο αποτέλεσμα με τη ζάχαρη.
Λιπαρά: τα καλά και τα κακά λίπη στη διατροφή και στην ακμή
Η σημερινή διατροφή των περισσότερων ατόμων, προσομοιάζει σε μία δυτικού τύπου διατροφή, με υπερβολική πρόσληψη κορεσμένων και τρανς λιπαρών οξέων, πέρα από τα σάκχαρα. Τα κορεσμένα και τρανς λιπαρά οξέα, αποτελούν τα λεγόμενα κακά λίπη και έχουν αρνητικές επιδράσεις στην συνολική υγεία του οργανισμού. Οι αρνητικές επιδράσεις τους οφείλονται κυρίως στη φλεγμονή στην οποία οδηγεί η αυξημένη κατανάλωση τους, μέσω της οποίας μπορεί να εμφανιστεί και η ακμή. Τρόφιμα πλούσια σε κορεσμένα και τρανς λιπαρά είναι τα γλυκά, τα τηγανητά, τα σφολιατοειδή, το fast food και τα λιπαρά κομμάτια κρέατος. Επομένως, καλό είναι να μετριάσετε έως και να μηδενίσετε τη κατανάλωση των παραπάνω τροφίμων.
Από την άλλη η επαρκής πρόσληψη ω-3 λιπαρών οξέων είναι πολύ σημαντική για τη διατήρηση μειωμένης παραγωγής σμήγματος, καθώς έχουν αντιφλεγμονώδη δράση και μειώνουν τα επίπεδα μιας ορμόνης, της IGF-1, η οποία όταν αυξάνεται πολύ στο αίμα μπορεί να επιδεινώσει την ακμή. Τα ω-3 λιπαρά οξέα περιέχονται στα λιπαρά ψάρια όπως είναι για παράδειγμα οι σαρδέλες και ο σολομός, ενώ περιέχονται και στα καρύδια, στο λιναρόσπορο και στους σπόρους chia, αλλά σε λιγότερο δραστική μορφή. Προσπαθήστε να καταναλώνετε ένα λιπαρό ψάρι τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα και να καταναλώνετε καθημερινά μικρή ποσότητα από καρύδια, λιναρόσπορο ή σπόρους chia.
Γαλακτοκομικά προϊόντα και ακμή: τι ισχύει πραγματικά;
Αυτό που ακούγεται συχνά είναι ότι η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων μπορεί να επιδεινώσουν την περίπτωση της ακμής. Και μάλλον αυτό όντως ισχύει. Αυτό που φαίνεται είναι ότι συγκεκριμένα η κατανάλωση αγελαδινού γάλακτος μπορεί όντως να επιδεινώσει τη ακμή. Ειδικότερα, οι πρωτεΐνες που περιέχονται στο γάλα, φαίνεται να είναι αυτές που αυξάνουν την ορμόνη IGF-1 στο αίμα, και μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση ακμής. Δεδομένου αυτού, και τα συμπληρώματα πρωτεϊνών με whey πρωτεΐνη ή καζεΐνη μπορούν να συμβάλλουν στη συσσώρευση σμήγματος στο δέρμα και τη εμφάνιση ακμής.
Πέρα από το γάλα, η κατανάλωση άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων δεν φαίνεται να σχετίζεται με την εμφάνιση ακμής, πέρα από το παγωτό, η κατανάλωση του οποίου σχετίζεται με εμφάνιση ακμής λόγω των σακχάρων που περιέχει.
Αν θέλετε να συνεχίσετε να πίνετε γάλα, χωρίς να σας επηρεάζει στην ακμή, μπορείτε να αντικαταστήσετε το αγελαδινό γάλα με κάποιο φυτικό, όπως σόγιας, αμυγδάλου κ.α. Με αυτό τον τρόπο θα μπορείτε να απολαμβάνετε τα αγαπημένα σας τρόφιμα και γεύματα, χωρίς το φόβο της εμφάνισης ακμής.
Ισοτρετινοΐνη και διατροφή: όσα πρέπει να ξέρεις αν τη λαμβάνεις
Η ισοτρετινοΐνη είναι το φάρμακο το οποίο χορηγείται για την αντιμετώπιση της ακμής. Αποτελεί ουσιαστικά ένα παράγωγο της βιταμίνης Α, το οποίο βοηθάει στη μείωση της δημιουργίας σμηγματογόνων αδένων και έτσι τη θεραπεία της ακμής. Κατά τη λήψη του συγκεκριμένου φαρμάκου υπάρχουν κάποια πράγματα στη διατροφή τα οποία πρέπει να προσέξετε:
- Η λήψη του φαρμάκου πρέπει να γίνεται με το γεύμα και μάλιστα το γεύμα πρέπει να περιέχει κάποια ποσότητα λίπους, ώστε να είναι δυνατή η απορρόφηση του φαρμάκου στο μέγιστο βαθμό
- Καλό είναι να αποφεύγεται η κατανάλωση τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α, όπως το συκώτι και η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής με βιταμίνη Α, καθώς μπορεί να προκληθεί υπερβιταμίνωση και τοξικότητα από τη βιταμίνη Α
- Η αποφυγή πρόσληψης κορεσμένων και τρανς λιπαρών οξέων, καθώς και σακχάρων, είναι απαραίτητη, γιατί κατά τη λήψη του φαρμάκου τα λιπίδια στο αίμα πρέπει να διατηρούνται σε φυσιολογικά επίπεδα
- Απαραίτητη είναι και η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D, καθώς το συγκεκριμένο φάρμακο επηρεάζει σε έναν βαθμό την οστική μάζα. Στοχεύστε στην καθημερινή πρόσληψη γιαουρτιού ή/και τυριών και στην καθημερινή έκθεση στον ήλιο. Αν η βιταμίνη D στο αίμα είναι χαμηλή, τότε απαιτείται συμπληρωματική χορήγηση αυτής.
Βιβλιογραφία
- Penso L, Touvier M, Deschasaux M, et al. Association Between Adult Acne and Dietary Behaviors: Findings From the NutriNet-Santé Prospective Cohort Study. JAMA Dermatol. 2020;156(8):854–862. doi:10.1001/jamadermatol.2020.1602
2. Meixiong J, Ricco C, Vasavda C, Ho BK. Diet and acne: A systematic review. JAAD Int. 2022 Mar 29;7:95-112. doi: 10.1016/j.jdin.2022.02.012. PMID: 35373155; PMCID: PMC8971946.
3. Baldwin, H., Tan, J. Effects of Diet on Acne and Its Response to Treatment. Am J Clin Dermatol 22, 55–65 (2021). https://doi.org/10.1007/s40257-020-00542-y
