Ο βασικός μεταβολισμός αναφέρεται στην ενέργεια που καταναλώνει ο οργανισμός σε απόλυτη ηρεμία, επιτελώντας μόνο τις βασικές του λειτουργίες του οργανισμού (διατήρηση αναπνοής, λειτουργία καρδιάς κ.α.) χωρίς να κάνει καμία άλλη δραστηριότητα. Η μέτρηση βασικού μεταβολισμού μας δίνει χρήσιμες πληροφορίες για τη λειτουργία του μεταβολισμού, και συμβάλλει στο να δομήσουμε ένα εξατομικευμένο πλάνο διατροφής, σύμφωνα τα μεταβολικά χαρακτηριστικά του καθενός.
Ο συνολικός μεταβολισμός, περιλαμβάνει:
- τον βασικό μεταβολισμό ηρεμίας, ο οποίος αποτελεί το 75% των ημερήσιων συνολικών δαπανών
- την τροφογενή θερμογένεση, δηλαδή τη σπατάλη ενέργειας που χρειάζεται να κάνει ο οργανισμός για να πέψει τη τροφή
- την θερμογένεση λόγω φυσικής δραστηριότητας, που αποτελεί την ενέργεια που καταναλώνει ο οργανισμός για όλες τις σωματικές δραστηριότητες
Ο βασικός μεταβολισμός ηρεμίας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες οι οποίοι είναι οι εξής:
- Φύλο
- Ηλικία
- Σύσταση σώματος
- Γονίδια
- Ορμονικό προφίλ
- Φαρμακευτική αγωγή
- Φυσική δραστηριότητα
Η διαδικασία μέτρησης βασικού μεταβολισμού διαρκεί 15-20 λεπτά, όπου μέσω χρήσης ειδικής μάσκας ή στόμιου καταγράφεται η αναπνοή του ατόμου.
Για τη σωστή μέτρηση του βασικού μεταβολισμού πρέπει να ακολουθήσετε κάποιες οδηγίες πριν την διεξαγωγή του ώστε η μέτρηση να είναι όσο το δυνατόν πιο ακριβής γίνεται. Συγκεκριμένα πρέπει να:
- μην έχετε καταναλώσει φαγητό, καφέ ή νερό 4 ώρες πριν τη μέτρηση
- μην έχετε καπνίσει 1 ώρα πριν τη μέτρηση
- να μην έχετε ασκηθεί 12 ώρες πριν τη μέτρηση
- να μην έχετε καταναλώσει αλκοόλ 12 ώρες πριν την μέτρηση
Η μέτρηση μεταβολισμού ηρεμίας μπορεί να επαναληφθεί σε περιπτώσεις που κάποιο άτομο έχει ακολουθήσει ένα πρόγραμμα απώλειας ή πρόσληψης βάρους, όπου σε αυτές τις περιπτώσεις μπορούμε αντίστοιχα να δούμε αν έχει αλλάξει ο μεταβολισμός λόγω της παρέμβασης, και να δώσουμε αντίστοιχες οδηγίες.
