Η ενσυνείδητη διατροφή ή mindful eating είναι ένα σχετικά νέο είδος διατροφής, στο οποίο το άτομο καλείται να φάει ενσυνείδητα, δηλαδή ακούγοντας το σώμα του και τα σημάδια πείνας και κορεσμού, και δίνοντας το 100% της προσοχής του στο φαγητό, την ώρα που τρώει. Στην ενσυνείδητη διατροφή το άτομο είναι σε θέση να έχει επίγνωση της βιολογικής και ψυχολογικής πείνας και να τις διαχωρίζει. Γενικότερα η ενσυνειδητότητα αποτελεί μια κατάσταση όπου δίνεις την προσοχή σου στην παρούσα στιγμή, στις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές αυτής της στιγμής. Οι πρακτικές ενσυνειδητότητας φαίνεται να βελτιώνουν την αυτογνωσία, την αυτορρύθμιση και την αντιμετώπιση των αρνητικών συναισθημάτων.
Ποια τα οφέλη από την ενσυνείδητη διατροφή;
Η ενσυνείδητη διατροφή φαίνεται να οδηγεί σε αρκετά οφέλη. Αυτά αφορούν τόσο την σχέση του ατόμου με το φαγητό και τις διατροφικές συνήθειες, όσο και στην υγεία.
Θετικές αλλαγές στη διατροφική συμπεριφορά
Οι θετικές επιδράσεις που έχει η ενσυνείδητη διατροφή φαίνονται σε πολλές πτυχές της διατροφικής συμπεριφοράς και των διατροφικών συνηθειών. Ειδικότερα, φαίνεται στις μελέτες ότι τα άτομα που συμμετέχουν σε πρόγραμμα ενσυνείδητης διατροφής, μαθαίνουν να καταλαβαίνουν τα αισθήματα πείνας και κορεσμού καλύτερα, και να τρέφονται σύμφωνα με αυτά. Παράλληλα μειώνονται οι λιγούρες και η υπερκατανάλωση τροφής, ακόμη και τα υπερφαγικά επεισόδια τα οποία μπορεί να εμφανίζονται σε ορισμένα άτομα με παχυσαρκία. Επίσης, φαίνεται να μειώνεται το συναισθηματικό φαγητό, δηλαδή η υπερκατανάλωση όχι και τόσο θρεπτικών τροίμων λόγω άγχους ή αρνητικών συναισθημάτων. Επιπλέον, μειώνεται και η κατανάλωση τροφής η οποία συμβαίνει λόγω εξωτερικών ερεθισμάτων και όχι λόγω βιολογικής πείνας, όπως είναι η οσμή ενός τροφίμου, η ωραία εμφάνιση της συσκευασίας ή του ίδιου τροφίμου κ.α.
Πέρα από τα παραπάνω, η ενσυνείδητη διατροφή και γενικότερα η υιοθέτηση της ενσυνειδητότητας στην καθημερινότητα του ατόμου οδηγεί και σε άλλα οφέλη, τα οποία συμβάλλουν έμμεσα στην αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς και των συνηθειών. Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται ότι ενισχύεται η αυτορρύθμιση, με αποτέλεσμα να μειώνεται η επιθυμία κατανάλωσης τροφών υψηλής περιεκτικότητας σε θερμίδες, και συνάμα οι λιγούρες. Παράλληλα μειώνεται το άγχος και η ανησυχία γύρω από την κατανάλωση φαγητού, ενώ ενισχύεται η αυτοσυμπόνια, που αποτελεί ουσιαστικά την υποστήριξη και την κατανόηση προς τον ίδιο τον εαυτό, και αυτή φαίνεται να συνδέεται με την υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών διατροφής και όχι μόνο.
Βοηθάει στη μείωση του βάρους και στη βελτίωση ορισμένων βιοχημικών δεικτών, και όχι μόνο .
Αρχικά όσον αφορά την απώλεια βάρους, αυτό που φαίνεται από τις υπάρχουσες μελέτες είναι ότι η ενσυνείδητη διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε μια μείωση του σωματικού βάρους στην περίπτωση παχυσαρκίας ή υπερβαρότητας, σχετικά μικρή, αλλά όχι ασήμαντη. Το γεγονός αυτό αποτελεί ένα πολύ θετικό σημείο, δεδομένου ότι στην ενσυνείδητη διατροφή δεν ακολουθείται κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα διατροφής.
Παράλληλα, φαίνεται ότι η ενσυνείδητη διατροφή μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων, μέσω βελτίωσης ορισμένων δεικτών. Ειδικότερα, φαίνεται να βελτιώνονται τα επίπεδα σακχάρου σε έγκυες γυναίκες, με και χωρίς διαβήτη κύησης και να βελτιώνεται το λιπιδαιμικό προφίλ (χοληστερόλη, τριγλυκερίδια) και η αρτηριακή πίεση σε άτομα με υπερβαρότητα ή παχυσαρκία. Ωστόσο υπάρχουν και μελέτες που δεν δείχνουν κάποιο όφελος σε καμία από τις παραπάνω παραμέτρους με την ενσυνείδητη διατροφή. Η έρευνα γύρω από αυτό το κομμάτι είναι ακόμη σε αρχικά στάδια. Επομένως δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για τις ακριβείς επιδράσεις της ενσυνείδητης διατροφής σε δείκτες υγείας. Τα πρώτα δεδομένα όμως είναι θετικά και αναμένουμε να δούμε τι μας επιφυλάσσει το μέλλον.
Μερικά βήματα για να εφαρμόσεις την ενσυνείδητη διατροφή.
Η εφαρμογή της ενσυνείδητης διατροφής δεν είναι δύσκολη. Κάποια βήματα είναι πολύ απλά, σε σημείο που κανείς μπορεί να νομίζει ότι δεν είναι ιδιαίτερα σημαντικά, όμως καλό είναι να τα ακολουθήσεις, αν θες να δοκιμάσεις αυτή τη μέθοδο. Μερικά από τα βήματα που μπορείς να κάνεις είναι τα εξής:
- Μην ακολουθήσεις κανένα πρόγραμμα διατροφής. Προσπάθησε να ακούς τις ανάγκες του σώματος σου όσον αφορά τη κατανάλωση φαγητού
- Κατανάλωσε κάθε σου γεύμα χωρίς περισπασμούς, δίνοντας την πλήρη προσοχή σου στη κατανάλωση τροφής
- Μάσα και κατάπιε αργά τη κάθε μπουκιά
- Προσπάθησε να δίνεις σημασία στην υφή, την οσμή και τη γεύση του κάθε τρόφιμου
- Προσπάθησε να αντιληφθείς κάθε φορά τι είναι αυτό που σε κάνει να θες να καταναλώσεις φαγητό. Αν δηλαδή είναι η βιολογική πείνα ή αν είναι κάποιο συναίσθημα ή κάποιος άλλος εξωτερικός παράγοντας
- Ο διαλογισμός με σκοπό τη κατανόηση των σημάτων πείνας και κορεσμού και όχι μόνο, είναι μέρος της ενσυνείδητης διατροφής. Δοκίμασε το!
Συμπερασματικά: η ενσυνείδητη διατροφή φαίνεται να έχει θετικές επιδράσεις
Η ενσυνείδητη διατροφή αποτελεί ένα ανερχόμενο τρόπο διατροφής, που υπόσχεται να σε βοηθήσει στη διαχείριση του συναισθηματικού φαγητού και στην αντιμετώπιση της λιγούρας, οδηγώντας στην υιοθέτηση υγιεινότερων διατροφικών συνηθειών. Παράλληλα, φαίνεται να συμβάλλει στη βελτίωση ορισμένων παραμέτρων υγείας, ωστόσο είναι ακόμη πολύ νωρίς για να έχουμε ξεκάθαρη εικόνα της πλήρης επίδρασης της ενσυνείδητης διατροφής στην υγεία.
Βιβλιογραφία
- Zervos, Konstantinos et al. “An Eight-Week Mindful Eating Program Applied in a Mediterranean Population With Overweight or Obesity: The EATT Intervention Study.” Psychological reports vol. 125,2 (2022): 1011-1040. doi:10.1177/0033294120988104
- Hayashi, Lauren C et al. “Intuitive and mindful eating to improve physiological health parameters: a short narrative review of intervention studies.” Journal of complementary & integrative medicine vol. 20,3 537-547. 16 Dec. 2021, doi:10.1515/jcim-2021-0294
